Veilig Vervoer Rolstoelinzittenden

Frank Heemskerk
18 maart 2020

Veilig Vervoer Rolstoelinzittenden – Code VVR – is een Nederlandse handreiking voor het veilig vervoeren van rolstoelgebruikers.

Met nadruk op “een Nederlandse handreiking”, omdat dit geen voorgeschreven rolstoelvoer regels zijn. Vervoerder kunnen verscherpte regels gebruiken vooruitlopend op wet en regelgeving / handreikingen / bedrijfsaansprakelijkheidsverzekeringen, om zo risico te verkleinen en veiligheid te vergroten.

Iedere reiziger heeft recht op veilig vervoer en daarom streven wij ernaar om deze handreiking door te voeren op al ons vervoer in binnen- en buitenland, zonder de charme van reizen met lokaal vervoer aan te tasten. Om jou comfortabel te kunnen vervoeren en je het vertrouwen te geven dat je te maken hebt met een ervaren chauffeur.

Uit onderzoek is gebleken dat een rolstoelgebruiker het veiligst wordt vervoerd als zij/hij een transfer maakt, naar b.v. een gewone (auto)stoel. Als deze transfer niet, met of zonder hulp,  kan worden gemaakt, is het toch van belang dat Veilig Vervoer Rolstoelinzittenden gegarandeerd wordt. Dan maar in een rolstoel, maar wel voorzien van het haaksymbool ISO 7176-19.

De Code VVR geeft Nederlandse taxichauffeurs (rolstoeltaxi’s), taxibedrijven (rolstoel taxi bedrijven), rolstoelpassagiers en gemeenten richtlijnen om rolstoelinzittenden veilig te vervoeren.

De Code is (naar mijn weten nog) geen handreiking naar overige vervoerders, zoals bijvoorbeeld Luchtvaartmaatschappijen, Rederijen, Treinmaatschappijen, Cruise Maatschappijen, Rolstoelbus Maatschappijen enz. zeker niet Internationaal.

Deze “handreiking voor het veilig vervoeren van rolstoelgebruikers” brengen we zoveel mogelijk onder de aandacht bij al onze samenwerkingspartners en rolstoelreizigers om actief een bijdrage te leveren aan de verbetering, daar waar nog nodig en mogelijk is. Als Rolstoel Reizen Expert heb ik ook het belang om kennis veilig te stellen, over te dragen en te helpen verbeteren. De wereld is, naar mijn mening, nog niet rolstoelvriendelijk genoeg en kunnen we leren van elkaars expertise wereldwijd.

haaksymbolen ISO 7176-19

De Code VVR is sinds 1994/2001/2008/2017 steeds meer aangepast aan de ontwikkelingen in de praktijk en bestaat in grote lijnen uit de volgende inhoud:

Begrippen en definities
Richtlijnen voor iedereen
Praktijk en werkmethoden
Beginselen en uitgangspunten
Als Rolstoel Reizen Expert hoop ik dat het gebruik van deze code ook internationaal een positieve invloed zal hebben op het Veilig Vervoer Rolstoelinzittenden door beroeps en/of vrijwilligers.

Deze handreiking gaat grotendeels over “weg”vervoer, maar door de lucht kan je lezen in; Vliegen als rolstoelgebruiker
Voor over het spoor of over het water zijn weer andere / aanvullende instructies / voorzieningen. Maar daar later meer over.

Instructiekaart

Veilig Vervoer Rolstoelinzittenden voor chauffeurs
Onderstaande tekst is afkomstig van de instructiekaart, maar vinden het belangrijk om deze actief onder de aandacht te brengen. Des te eenvoudiger deze teksten ter beschikking worden gesteld, des te sneller mensen ervan op de hoogte zijn en er naar kunnen gaan handelen in belang van de veiligheid. (bron vermelding staat onderaan deze site)

Deze instructiekaart bevat negen belangrijke aandachtspunten voor jou als rolstoelchauffeur.

Voordat je als chauffeur start met rolstoelvervoer is het van belang dat je de nodige instructie hebt gehad, zodat je het voertuig en de vastzetinrichting veilig kunt gebruiken.

Als chauffeur zorgt je ervoor dat de rolstoelgebruiker altijd correct en veilig van A naar B wordt vervoerd. Een rolstoelgebruiker maakt hierbij, indien mogelijk, een overstap naar een vaste zitplaats. De rolstoelgebruiker die geen overstap kan maken, mag alleen vervoerd worden in een rolstoel die voldoet aan ISO 7176-19, te herkennen aan de haaksymbolen.

  1. Controleer vooraf of het voertuig en het materiaal in orde zijn
    • Zijn zowel het voertuig als lift of oprijplaat in orde?
    • Is het vastzetmateriaal voor rolstoelen en passagiers compleet, in goede staat en goed werkend? Geef materiaalproblemen altijd door aan uw werkgever!
  2. Voor aanvang van een rolstoelrit is duidelijk
    • Wie de klant is en of deze kan overstappen naar een vaste zitplaats;
    • Welke hulp bij het instappen nodig is;
    • Of de rolstoel conform  ISO 7176-19 botsveilig is (herkenbaar aan haaksymbolen);
    • Of er sprake is van beperkingen die van belang zijn voor het gebruik van het vastzetsysteem en/of het vervoer.
  3. Zorg dat de klant veilig vervoerd kan worden
    • Parkeer het voertuig zo dat de klant veilig in en uit kan stappen;
    • Help klanten die kunnen overstappen van rolstoel naar een vaste zitplaats;
    • Check bij klanten die niet kunnen overstappen of de rolstoel botsveilig is (haaksymbolen). Kan er geen overstap worden gemaakt en is de rolstoel niet
      botsveilig, dan kan de klant helaas niet vervoerd worden.
  4. In- en uitrijden en liftgebruik
    • Werk altijd zorgvuldig, ook als de tijd krap is;
    • Let op het hefvermogen en de afmetingen van de lift. Is een rolstoel met klant te zwaar of te groot? Overleg dan met uw werkgever over vervangend vervoer;
    • Bedien altijd zelf de lift of rijdt de rolstoel via de oprijplaat. Let daarbij op comfort en veiligheid van de klant en van u zelf;
    • Zet de rolstoel op de rem, schakel een elektrische rolstoel uit;
    • Rijdt de rolstoelgebruiker vooruit het voertuig in en er achteruit uit (gezicht altijd naar het voertuig).
  5. Rolstoel op de juiste manier vastzetten
    • Haak de spanbanden (vier in totaal) uitsluitend vast aan een daarvoor bestemd vastzetpunt (haaksymbool);
    • Zorg dat de spanbanden een hoek van liefst 45O naar beneden maken en licht gespannen zijn;
    • Zet spanbanden nooit gekruist of gedraaid vast;
    • Vergrendel de spanbanden. De rolstoel mag niet bewegen als u er tegen duwt.
  6. Gordelgebruik
    • U als chauffeur bent verantwoordelijk voor het juiste gordelgebruik bij rolstoelinzittenden, vermijd hierbij zoveel mogelijk lichamelijk contact;
    • Zorg dat de driepuntsgordel via de kortste weg loopt over de schouder, over de borst en om de heup. Waar mogelijk is dit onder de armleuningen door;
    • Bevestig de gordel aan het vastzetsysteem. Het niet kunnen of willen dragen van de gordel op de juiste manier, is ook reden om het vervoer te weigeren.
  7. Werkwijze bij scootmobielen
    • Scootmobielen voldoen vrijwel nooit aan ISO 7176-19 (botsveilig) en mogen daarom alleen als bagage worden meegenomen;
    • Help de klant bij de overstap via de zijdeur naar een vaste zitplaats;
    • Indien de klant de trap of opstap niet kan nemen, kan hij met uw hulp via de lift in het voertuig stappen;
    • De klant staat dan op de lift en houdt zich vast aan de handrail. U ondersteunt en begeleidt de klant zorgvuldig en bedient de lift;
    • De scootmobiel wordt altijd door u als chauffeur op handkracht in het voertuig gezet en als bagage vastgezet.
      Zijn bovenstaande opties niet mogelijk, dan moet vervoer helaas worden geweigerd.
  8. Bagage vastzetten
    • Zet alle bagage, lege scootmobielen, rolstoelen, rollators en ongebruikt vastzetmateriaal goed vast, er mogen geen voorwerpen los in het voertuig liggen.
      Is dit niet mogelijk, dan moet vervoer helaas worden geweigerd.
  9. Klantvriendelijk rijden
    • Houd met uw rijstijl rekening met de extra kwetsbaarheid van rolstoelinzittenden.

Handreiking voor het Veilig Vervoeren Rolstoelinzittenden

Instructiekaart Veilig Vervoer Rolstoelinzittenden voor chauffeurs

Bron;  codevvr.nl /  sociaalfondstaxi.nl /  vastisbeter.nl